X’inhuma oqfsa tal-klejms tal-kreditu addizzjonali (ACC)?

15 ta' Mejju 2020 (aġġornat fit-14 ta' Jannar 2021)

Meta l-Eurosistema tislef il-flus lill-banek, tagħmel hekk fuq kollateral (garanzija) adegwat. Kuljum il-BĊE jippubblika lista ta’ eluf ta’ assi negozjabbli, bħal bonds tal-gvern, li l-banek ċentrali nazzjonali kollha jaċċettaw bħala kollateral. L-Eurosistema taċċetta wkoll assi mhux negozjabbli bħala kollateral, l-aktar fil-forma ta’ hekk imsejħa klejms ta’ kreditu. Dawn il-klejms jistgħu jinkludu self mogħti minn banek lil kumpaniji jew is-settur pubbliku, li fuqhom il-banek imbagħad ikollhom klejm għal ħlas lura. Is-sett wiesa’ ħafna ta’ kollateral aċċettabbli tal-Eurosistema huwa maħsub biex jiżgura li l-banek minn pajjiżi differenti u b’mudelli ta’ negozju differenti ġeneralment ikollhom biżżejjed kollateral biex jaċċedu għal-likwidità tal-Eurosistema.

Sabiex jiġi żgurat li l-banek ikollhom aċċess sħiħ għall-likwidità tal-bank ċentrali, anki f'ċirkostanzi negattivi, l-Eurosistema għamlitha possibbli għall-banek ċentrali nazzjonali li jaċċettaw temporanjament tipi addizzjonali ta’ kollateral. Dan jippermettilhom li jqisu kundizzjonijiet speċifiċi fil-pajjiżi rispettivi tagħhom, bħat-tipi ta’ kollateral disponibbli jew ċirkostanzi legali u operattivi speċjali.

Klejms tal-kreditu addizzjonali (ACCs) huma eżempju tat-tipi ta’ assi li huma eliġibbli temporanjament bħala kollateral. L-ACCs huma klejms ta’ kreditu li ma jissodisfawx il-kriterji kollha ta’ eliġibbiltà applikabbli taħt il-qafas ġenerali ta’ kollateral. Il-qafas ġenerali tal-kollateral tal-Eurosistema jinkludi self għas-settur pubbliku, korporazzjonijiet, u impriżi ta’ daqs żgħir u medju (SMEs). Lil hinn minn dan, l-ACCs jistgħu jinkludu self għall-unitajiet domestiċi kif ukoll ġabriet ta’ tipi simili ta’ self, li jikkonsistu, pereżempju, f’self korporattiv, tal-SME, self għall-konsumaturi jew ipoteki. L-ACCs jistgħu wkoll ikunu ta’ kwalità ta' kreditu aktar baxxa mill-klejms ta’ kreditu ġeneralment aċċettati jew ikunu denominati f'muniti li mhumiex euro. Biex jikkumpensaw għar-riskji ogħla assoċjati, il-banek ċentrali nazzjonali jimponu haircuts ta’ valutazzjoni ogħla. Dan ifisser li l-bank ċentrali nazzjonali jassenja lill-ACC valur taħt il-valur nominali tiegħu biex ikollu bafer kontra bidliet potenzjali fil-valur kollaterali. Il-massimu li bank jista’ jissellef fl-operazzjonijiet ta’ kreditu tal-Eurosistema huwa bbażat fuq il-valur kollaterali totali tiegħu wara l-haircuts.

Ir-regoli dwar l-użu tal-ACCs ivarjaw xi ftit minn pajjiż għall-ieħor. Dawn huma msejħa bħala oqfsa tal-ACC. Kull bank ċentrali nazzjonali huwa liberu li jistabbilixxi qafas tal-ACC speċifiku għall-pajjiż, li madankollu għandu jkun approvat mill-Kunsill Governattiv fuq il-bażi ta’ qafas komuni ta’ kontroll tar-riskju minimu. Il-possibbiltà li jiġu implimentati oqfsa tal-ACC ġiet introdotta f'Diċembru 2011, bħala parti mill-miżuri msaħħa ta’ appoġġ għall-kreditu biex jappoġġjaw is-self mill-banek matul il-kriżi finanzjarja. L-għażla tibqa’ miftuħa sat-tmiem tat-tielet ċiklu ta’ operazzjonijiet ta’ rifinanzjament fuq żmien itwal immirati (TLTRO III) f’Marzu 2024.

Kif ġew estiżi oqfsa tal-ACC bi tweġiba għall-pandemija tal-COVID 19?

Fis-7 ta’ April 2020, il-Kunsill Governattiv tal-BĊE iddeċieda li jippermetti temporanjament estensjoni tal-oqfsa tal-ACC bil-possibbiltà li banek ċentrali nazzjonali jinkludu self appoġġjat minn garanziji tas-settur pubbliku relatati mal-COVID-19 lil korporazzjonijiet, SMEs, individwi li jaħdmu għal rashom u unitajiet domestiċi. Mingħajr dawn il-garanziji, is-self ikun soġġett għal riskji ikbar relatati mal-haircuts jew ma jkunx eliġibbli taħt l-oqfsa tal-ACC. Fl-istess ħin, il-Kunsill Governattiv iddeċieda li jnaqqas il-haircut ta’ valutazzjoni, u b’hekk aċċetta żieda temporanja fir-riskju residwu, jiġifieri li r-riskju li l-bank ifalli u li l-valur tal-likwidazzjoni tal-kollateral jonqos milli jkopri l-iskopertura. Il-Kunsill Governattiv iddeċieda wkoll li jnaqqas temporanjament il-frekwenza tar-rappurtar tal-livell ta’ self biex ibaxxi xi ftit il-piż potenzjali għall-banek u jespandi l-lista ta’ sorsi li huma permessi li jivvalutaw l-ACCs mill-perspettiva tal-kwalità tal-kreditu.

Għaliex qed jiġu adottati issa dawn il-bidliet?

B’rispons għall-pandemija tal-COVID-19, ħafna Stati Membri taż-żona tal-euro jistabbilixxu skemi speċifiċi ta’ garanzija tal-gvern jew tas-settur pubbliku biex jgħinu lill-ekonomiji tagħhom. Il-banek ċentrali nazzjonali jistgħu, sa ċertu punt, issa jakkomodaw dawn l-iskemi ta’ garanzija, li ħafna drabi ma jikkonformawx mar-rekwiżiti ġenerali ta’ eliġibbiltà tal-Eurosistema għall-garanziji. Pereżempju, uħud mill-garanziji l-ġodda huma parzjali.

Liema banek ċentrali nazzjonali taż-żona tal-euro stabbilixxew qafas tal-ACC?

S’issa, 17-il bank ċentrali nazzjonali implimentaw oqfsa ACC: il-Bank Nationale van België/Banque Nationale de Belgique, d-Deutsche Bundesbank, l-Eesti Pank, is-Central Bank of Ireland, il-Bank tal-Greċja, il-Banco de España, il-Banque de France, il-Banca d’Italia, is-Central Bank of Cyprus, il-Latvijas Banka, il-Lietuvos bankas, il-Bank Ċentrali ta' Malta, l-Oesterreichische Nationalbank, il-Banco de Portugal, il-Banka Slovenije, in-Národná banka Slovenska u s-Suomen Pankki – Finlands Bank. Huwa mistenni li jkun hemm iktar banek ċentrali nazzjonali bħal dawn. L-oqfsa estiżi jappoġġjaw l-użu tal-banek tal-operazzjonijiet ta’ kreditu tal-Eurosistema, fost l-oħrajn it-TLTRO III, u jippermettulhom jissottomettu aktar self bħala garanzija, partikolarment self li jibbenefika minn skemi ta’ garanzija relatati mal-kriżi tal-COVID-19.

Kif hija mistennija l-estensjoni tal-oqfsa tal-ACC tgħin lill-ekonomija reali?

Għal diversi snin, l-oqfsa tal-ACC inċentivaw l-aċċettazzjoni ta’ self lil negozji iżgħar u lil dawk li jaħdmu għal rashom u individwi privati bħala kollateral tal-Eurosistema. L-estensjoni temporanja tal-oqfsa tal-ACC issa tippermetti t-tħaffif ulterjuri ta’ ċerti rekwiżiti għall-aċċettazzjoni ta’ tali self. Dan jista’ jgħin lill-banek jipprovdu self lill-ekonomija reali, inkluż lil mutwatarji iżgħar, matul żmien ta’ tensjoni ekonomika severa b’introjtu baxx jew xejn, u biex jiffinanzjaw mill-ġdid lil dawn billi jissellfu mill-Eurosistema sa tliet snin b’rati ta’ imgħax li bħalissa huma negattivi. Dan kollu għandu jgħin lill-SMEs kif ukoll lill-individwi li jaħdmu għal rashom, b’mod partikolari dawk li jibbenefikaw minn skemi speċifiċi ta’ garanzija tal-gvern, biex iżommu n-negozji tagħhom jaħdmu u jżommu jew jespandu l-finanzjament bankarju tagħhom f’dawn iż-żminijiet diffiċli.