Inflatiemeting en de strategische evaluatie

Een betrouwbare maatstaf helpt ons om ons werk beter te doen

Het is onze taak de prijzen stabiel te houden. Dit doen we door ervoor te zorgen dat de inflatie (het tempo waarin het algehele prijspeil van goederen en diensten in de loop van de tijd verandert) laag, stabiel en voorspelbaar blijft.

Om die taak goed te doen, hebben we een betrouwbare inflatiemaatstaf nodig. We kijken naar de prijzen van honderden dingen waar mensen meestal hun geld aan uitgeven. Denk aan goederen zoals voeding, kleding of auto’s, en diensten zoals mobiele telefonie, treintickets en zelfs huur. Al deze dingen samen geven ons een idee van hoe sterk de prijzen in de economie in het algemeen veranderen.

Welke maatstaf gebruiken we in het eurogebied?

In het eurogebied krijgen we dat algemene beeld door de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP), die samengesteld wordt door het bureau voor de statistiek van de EU. Die is te vergelijken met een enorme mand met 295 goederen en diensten uit 19 landen van het eurogebied. De inhoud van de mand is representatief voor het uitgavenpatroon van de Europeanen.

Die algemene maatstaf is een goede manier om bij te houden hoe de prijzen in de economie veranderen. Vergelijk het met een kaart die de ECB helpt om de juiste beslissingen te nemen. En net zoals een kaart betrouwbaar en actueel moet zijn om obstakels of nieuwe wegen te tonen, heeft de ECB een geloofwaardige, betrouwbare, tijdige en vergelijkbare inflatiemaatstaf nodig.

Neem nu bijvoorbeeld de afgelopen jaren. De inflatie is te laag geweest. Daar zijn veel redenen voor. Als de economie het gedurende lange tijd niet goed doet, kan de inflatie een hele poos laag blijven. Mondialisering heeft de handel vergemakkelijkt en ook de concurrentie tussen landen vergroot. Om niet weggeconcurreerd te worden, houden bedrijven de prijzen stabiel of prijsstijgingen beperkt. En er zijn nog andere factoren. Al die verschillende ontwikkelingen komen samen in één maatstaf, de HICP, aan de hand waarvan we ons monetair beleid uitstippelen.

Inflatie meten kan lastig zijn

Ervoor zorgen dat onze inflatiemaatstaf aan deze hoge eisen voldoet is moeilijk. De kwaliteit van goederen en diensten kan in de loop van de tijd veranderen. Zo is het best mogelijk dat uw nieuwe mobiele telefoon meer gekost heeft dan de vorige. Maar de hogere prijs is misschien eerder het gevolg van de betere kwaliteit dan van inflatie. Verder wordt de inflatiemeting op de lange duur bemoeilijkt doordat nieuwe, innovatieve goederen en diensten steeds sneller de oude vervangen. De groei van het online winkelen, waarbij de prijzen kunnen verschillen van die in lokale winkels, maakt het meten van prijsveranderingen eveneens complexer.

De kosten van een eigen woning in de inflatiemeting opnemen is moeilijk

Tijdens onze luistersessies in heel het eurogebied hebben we direct van de mensen gehoord hoe bezorgd zij zijn over de stijgende huisvestingskosten. Tot nu toe geeft onze inflatiemaatstaf de kosten van de door eigenaars bewoonde woningen niet volledig weer. Hoewel de huizenprijzen de afgelopen jaren in veel landen van het eurogebied sterk zijn gestegen, is de inflatie laag gebleven.

Er zijn redenen waarom de kosten van het eigenwoningbezit tot nu toe niet in onze inflatiemaatstaf zijn opgenomen. Om te beginnen varieert het aandeel van de mensen die een woning bezitten sterk van land tot land. Dat maakt het lastig om een vergelijkbare maatstaf uit te werken voor het hele eurogebied.

We willen een inflatiemaatstaf gebruiken die de ervaringen van mensen beter weerspiegelt. Daarom wil de Raad van Bestuur de kosten van de eigen woning in de HICP opnemen. Dat is echter een moeilijke opgave en het zal een paar jaar duren om die tot een goed einde te brengen.

Tot het zover is, blijven we de huidige HICP gebruiken als onze belangrijkste referentie voor het meten van de inflatie. Maar om een beter inzicht te krijgen in de prijsveranderingen in de economie, gaan we ook andere inflatiemaatstaven gebruiken waarin door eigenaars bewoonde woningen zijn opgenomen.