Synteza

Na perspektywy wzrostu gospodarczego w strefie euro niekorzystnie oddziałują napięcia handlowe i podwyższona niepewność na świecie. Według ekspertów oddziaływanie tych czynników w całym 2025 będzie częściowo równoważyć silniejsza, niż oczekiwano, aktywność gospodarcza w pierwszym kwartale. Prawdopodobnie wynika ona po części z przyspieszenia eksportu przed oczekiwanym wejściem w życie wyższych ceł. W średnim okresie na aktywność gospodarczą będą korzystnie wpływać ogłoszone niedawno nowe środki fiskalne. W scenariuszu bazowym założono, że amerykańskie cła na towary z UE podniesione do 10% będą obowiązywać w całym horyzoncie projekcji. Wyższe cła, w połączeniu z większą niepewnością co do polityki handlowej i niedawną aprecjacją euro, odbiją się na eksporcie, inwestycjach oraz – w mniejszym stopniu – spożyciu w strefie euro. Natomiast nowe wydatki publiczne na infrastrukturę i obronność, głównie w Niemczech, powinny od 2026 wzmacniać popyt wewnętrzny w strefie euro. Ogólnie nadal istnieją warunki umożliwiające wzrost dynamiki PKB w strefie euro w horyzoncie projekcji. W szczególności stopniowe ożywienie powinny podtrzymywać: rosnące płace realne i coraz wyższe zatrudnienie, mniej restrykcyjne warunki finansowania – wynikające głównie z niedawnych decyzji w sprawie polityki pieniężnej – oraz odbicie popytu zewnętrznego w późniejszej części horyzontu projekcji. Oczekuje się, że średnioroczna dynamika realnego PKB wyniesie 0,9% w 2025, 1,1% w 2026 i 1,3% w 2027. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z marca 2025 perspektywy wzrostu PKB na 2025 pozostały niezmienione. Wynika to z tego, że lepsze, niż oczekiwano, napływające dane są w dużej mierze równoważone przez wpływ napięć handlowych i aprecjacji kursu euro. Wzrost gospodarczy na 2026 zrewidowano w dół, z powodu napięć handlowych i silniejszego kursu walutowego, natomiast na 2027 – pozostawiono bez zmian^[1].

Inflacja ogółem, mierzona zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (HICP), w krótkim okresie prawdopodobnie pozostanie poniżej 2%, ale w średnim okresie według oczekiwań wróci do docelowego poziomu. Przewiduje się, że w 2025 inflacja będzie spadać i w pierwszym kwartale 2026 osiągnie najniższy poziom 1,4%, po czym w 2027 wróci do 2,0%. Obniżanie się inflacji ogółem w 2025 ma po części wynikać z ujemnej inflacji cen energii w następstwie niedawnego spadku cen ropy naftowej i hurtowych cen gazu ziemnego. Oczekuje się, że inflacja cen energii pozostanie ujemna do 2027, kiedy to wejdą w życie nowe środki na rzecz łagodzenia zmiany klimatu w kontekście nowego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS 2). Według oczekiwań inflacja cen żywności, po przejściowym wzroście w drugim kwartale 2025, w 2027 spadnie do nieco powyżej 2%. Inflacja HICP z wyłączeniem cen energii i żywności (HICPX) ma się obniżać, pod wpływem składowej „usługi”, w miarę zanikania wpływu opóźnionych dostosowań cenowych niektórych pozycji, osłabiania się presji płacowej, a także oddziaływania niższych cen energii w łańcuchu cenowym. Dynamika płac powinna nadal maleć z powodu wygasania presji na odrobienie wcześniejszych spadków płac realnych. Oczekuje się, że w połączeniu z poprawą produktywności doprowadzi to do znacznie wolniejszego wzrostu jednostkowych kosztów pracy. Jeżeli unijna polityka taryfowa nie zostanie zmieniona, zewnętrzna presja cenowa – odzwierciedlona w cenach importowych – według przewidywań pozostanie umiarkowana, przy czym pewna presja zniżkowa wynika z silniejszego euro i spadku cen surowców energetycznych w ostatnich miesiącach. W porównaniu z projekcjami z marca 2025 perspektywy inflacji HICP ogółem zarówno na 2025, jak i na 2026 zrewidowano w dół o 0,3 pkt proc. – z powodu przyjęcia w założeniach niższych cen surowców energetycznych i aprecjacji euro – natomiast na 2027 pozostawiono bez zmian.

Żeby zilustrować ryzyko związane z polityką taryfową Stanów Zjednoczonych i obecną dużą niepewność co do perspektyw gospodarczych strefy euro, sporządzono dwa scenariusze. Scenariusz łagodny zakłada zniesienie dwustronnych ceł między Stanami Zjednoczonymi a UE (tj. taryfy zerowe) i szybki spadek niepewności związanej z polityką handlową do poziomów sprzed 2018. W tym scenariuszu wzrost gospodarczy w latach 2025−2026 jest o 0,3−0,4 pkt proc. wyższy niż w scenariuszu bazowym, natomiast inflacja – nieznacznie wyższa w latach 2026−2027. Scenariusz dotkliwy zakłada dalszy, powszechny wzrost amerykańskich ceł (zgodnie z zapowiedzią tzw. równoważnych ceł w Stanach Zjednoczonych), symetryczny odwet ze strony UE i utrzymywanie się wyższej niepewności co do polityki handlowej. W tym scenariuszu perspektywy wzrostu gospodarczego są znacznie słabsze w całym horyzoncie projekcji, a inflacja jest niższa, zwłaszcza w późniejszej części horyzontu projekcji. Te scenariusze opisano szczegółowo w ramce 2.