KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 6 marca 2025

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej.

Proces dezinflacji wyraźnie postępuje. Inflacja wciąż kształtuje się zasadniczo zgodnie z przewidywaniami ekspertów i najnowsze projekcje są bardzo zbliżone do poprzednich projekcji inflacji. Obecnie eksperci oceniają, że inflacja ogółem wyniesie średnio 2,3% w 2025, 1,9% w 2026 i 2,0% w 2027. Rewizja w górę inflacji ogółem na 2025 odzwierciedla większą dynamikę cen energii. Inflacja z wyłączeniem cen energii i żywności według projekcji ekspertów wyniesie średnio 2,2% w 2025, 2,0% w 2026 i 1,9% w 2027.

Z większości wskaźników inflacji bazowej wynika, że inflacja trwale ustabilizuje się na poziomie zbliżonym do naszego celu średniookresowego wynoszącego 2%. Inflacja wewnętrzna pozostaje wysoka, głównie dlatego, że płace i ceny w niektórych sektorach nadal dostosowują się ze znacznym opóźnieniem do wcześniejszego gwałtownego wzrostu inflacji. Dynamika płac jednak zgodnie z przewidywaniami słabnie, a zyski częściowo amortyzują jej oddziaływanie na inflację.

Nasza polityka pieniężna staje się znacząco mniej restrykcyjna, ponieważ obniżki stóp procentowych EBC wpływają na spadek kosztu kredytów dla firm i gospodarstw domowych i dynamika kredytów się zwiększa. Jednocześnie łagodzenie warunków finansowania jest hamowane przez utrzymujące się oddziaływanie wcześniejszych podwyżek stóp procentowych na poziom kredytów i akcja kredytowa pozostaje ogólnie słaba. Gospodarka nadal zmaga się z wyzwaniami i eksperci ponownie obniżyli projekcje wzrostu gospodarczego – do 0,9% na 2025, 1,2% na 2026 i 1,3% na 2027. Rewizja w dół na lata 2025 i 2026 jest odzwierciedleniem spadku eksportu i nadal niskiego poziomu inwestycji, co po części wynika z dużej niepewności dotyczącej polityki handlowej oraz ogólnej niepewności politycznej. Wzrost dochodów realnych i stopniowe zanikanie oddziaływania naszych wcześniejszych podwyżek stóp procentowych pozostają czynnikami, które z czasem powinny się przyczynić do zwiększenia popytu.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Biorąc pod uwagę zwłaszcza obecne warunki rosnącej niepewności, będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro w czwartym kwartale 2024 prawdopodobnie było niewielkie, a w pierwszych dwóch miesiącach 2025 utrzymało się wiele zeszłorocznych tendencji. Przetwórstwo przemysłowe nadal ma osłabiający wpływ na wzrost gospodarczy, mimo że poprawiają się wskaźniki ankietowe. Duża niepewność, zarówno w strefie euro, jak i poza nią, hamuje inwestycje, a wyzwania związane z konkurencyjnością odbijają się na eksporcie. Jednocześnie sektor usług pozostaje odporny. Ponadto zwiększające się dochody gospodarstw domowych i dobra sytuacja na rynku pracy sprzyjają stopniowemu wzrostowi spożycia, chociaż zaufanie konsumentów jest nadal kruche, a stopa oszczędności – wysoka.

Stopa bezrobocia w styczniu utrzymała się na rekordowo niskim poziomie 6,2%, a zatrudnienie w ostatnim kwartale 2024 według szacunków wzrosło o 0,1%. Natomiast popyt na pracę osłabił się, a najnowsze dane ankietowe wskazują na niewielką dynamikę zatrudnienia w pierwszych dwóch miesiącach 2025.

Zwiększona niepewność prawdopodobnie odbije się na inwestycjach i eksporcie bardziej, niż wcześniej przewidywano. Wzrost gospodarczy powinny jednak podtrzymać wyższe dochody i niższe koszty kredytów. Według projekcji ekspertów poprawiający się popyt światowy powinien korzystnie wpłynąć na eksport, o ile nie nastąpi dalsza eskalacja napięć handlowych.

Polityka fiskalna i polityka strukturalna powinny służyć podniesieniu produktywności, konkurencyjności i odporności gospodarki. W przedstawionym przez Komisję Europejską Kompasie konkurencyjności nakreślono jasny plan działania i zaproponowano rozwiązania, które należy szybko przyjąć. Rządy powinny zapewnić trwałą stabilność finansów publicznych zgodnie z unijnymi ramami zarządzania gospodarczego oraz priorytetowo potraktować prowzrostowe reformy strukturalne i inwestycje strategiczne.

Inflacja

Według szacunków flash Eurostatu roczna inflacja, która w grudniu była równa 2,4%, a w styczniu osiągnęła 2,5%, w lutym wyniosła 2,4%. Inflacja cen energii – po silnym wzroście z 0,1% w grudniu do 1,9% w styczniu – obniżyła się do 0,2%. Natomiast inflacja cen żywności zwiększyła się do 2,7%, w porównaniu z 2,3% w styczniu i 2,6% w grudniu. Inflacja cen towarów wzrosła do 0,6%, a inflacja cen usług zmniejszyła się do 3,7%, w porównaniu z 3,9% w styczniu i 4,0% w grudniu.

Większość wskaźników inflacji bazowej świadczy o trwałym powrocie inflacji do docelowego poziomu w średnim okresie. Inflacja wewnętrzna, która ściśle podąża za inflacją cen usług, w styczniu zmalała. Pozostaje jednak wysoka, ponieważ ceny niektórych usług i płace nadal dostosowują się ze znacznym opóźnieniem do wcześniejszego gwałtownego wzrostu inflacji. Jednocześnie niedawne negocjacje płacowe wskazują na dalsze osłabienie presji związanej z kosztami pracy.

Ponieważ założono wzrost inflacji cen energii, eksperci zrewidowali w górę projekcję inflacji ogółem na 2025. Jednocześnie przewidują dalsze spowolnianie inflacji bazowej w miarę dalszego osłabiania presji związanej z kosztami pracy oraz dłuższego oddziaływania wcześniejszego zacieśnienia polityki pieniężnej na ceny. Większość miar długookresowych oczekiwań inflacyjnych wciąż wynosi około 2%. Wszystkie powyższe czynniki będą sprzyjać trwałemu powrotowi inflacji do docelowego poziomu.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Eskalacja napięć handlowych może obniżyć dynamikę PKB strefy euro przez stłumienie eksportu i osłabienie gospodarki światowej, a utrzymująca się niepewność co do światowej polityki handlowej – doprowadzić do spadku inwestycji. Poważnym źródłem niepewności pozostaje także ryzyko geopolityczne, m.in. związane z nieuzasadnioną wojną Rosji przeciwko Ukrainie i tragicznym konfliktem na Bliskim Wschodzie. Wzrost gospodarczy może być niższy, jeśli opóźnione oddziaływanie zacieśnienia polityki pieniężnej będzie trwać dłużej, niż oczekiwano. Natomiast dynamika PKB może być wyższa, jeśli łagodniejsze warunki finansowania i coraz niższa inflacja doprowadzą do szybszego odbicia spożycia wewnętrznego i inwestycji. Do wzrostu gospodarczego może przyczynić się także zwiększenie wydatków na obronę i infrastrukturę.

Wzrost napięć w handlu światowym przyczynia się do większej niepewności co do perspektyw inflacji w strefie euro. Ogólne nasilenie tych napięć może spowodować deprecjację euro i wyższe koszty importu, co spowodowałoby presję na wzrost inflacji. Jednocześnie w kierunku obniżenia inflacji oddziaływać może osłabienie popytu na eksport strefy euro wskutek podniesienia ceł i przekierowania eksportu do strefy euro z krajów z nadwyżką mocy produkcyjnych. Napięcia geopolityczne stwarzają dwukierunkowe ryzyko inflacyjne w odniesieniu do rynków energii, zaufania konsumentów i inwestycji przedsiębiorstw. Ekstremalne zdarzenia pogodowe i – ogólnie – coraz bardziej widoczne przejawy kryzysu klimatycznego mogą skutkować większym, niż się przewiduje, wzrostem cen żywności. Inflacja może okazać się wyższa, jeśli wzrost płac lub zysków będzie większy, niż oczekiwano. Na wzrost inflacji może także wpłynąć zwiększenie wydatków na obronę i infrastrukturę przez oddziaływanie na zagregowany popyt. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż przewidywano.

Warunki finansowe i monetarne

Rynkowe stopy procentowe w strefie euro po naszym styczniowym posiedzeniu spadły, lecz w ostatnich dniach wzrosły w reakcji na zmianę perspektyw polityki fiskalnej. Nasze obniżki stóp procentowych stopniowo wpływają na spadek kosztu kredytów dla firm i gospodarstw domowych i dynamika kredytów się zwiększa. Jednocześnie łagodzenie warunków finansowania jest hamowane przez utrzymujące się oddziaływanie wcześniejszych podwyżek stóp procentowych na poziom kredytów i akcja kredytowa pozostaje ogólnie słaba.

Średnie oprocentowanie nowych kredytów dla firm spadło z 4,4% w grudniu do 4,2% w styczniu. Natomiast koszt emisji długu rynkowego w sektorze przedsiębiorstw wzrósł do 3,7%, czyli o 0,2 pkt proc. powyżej poziomu z grudnia. W tym samym okresie średnie oprocentowanie nowych kredytów hipotecznych obniżyło się z 3,4% do 3,3%.

Dynamika kredytów bankowych dla firm zwiększyła się z 1,7% w grudniu do 2,0% w styczniu, z powodu umiarkowanego miesięcznego przepływu nowych kredytów. Tempo rocznej emisji dłużnych papierów wartościowych w sektorze przedsiębiorstw wzrosło do 3,4%. Dynamika kredytów hipotecznych nadal stopniowo rosła, ale pozostała ogólnie słaba – wyniosła 1,3% w ujęciu rocznym.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytu w banku centralnym, która służy nam do sterowania nastawieniem polityki pieniężnej, wynika z naszej aktualnej oceny perspektyw inflacji, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Biorąc pod uwagę zwłaszcza obecne warunki rosnącej niepewności, będziemy ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej oraz siły transmisji polityki pieniężnej. Nie deklarujemy z góry określonej ścieżki stóp.

Niezależnie od sytuacji jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do trwałego ustabilizowania się inflacji na średniookresowym docelowym poziomie i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.