ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 30 Ιανουαρίου 2025

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση να μειώσουμε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο δίνουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ο πληθωρισμός συνέχισε να εξελίσσεται, σε γενικές γραμμές, σε ευθυγράμμιση με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων και αναμένεται να επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2% εντός του έτους. Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον στόχο μας σε διατηρήσιμη βάση. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, κυρίως επειδή οι μισθοί και οι τιμές σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να προσαρμόζονται με σημαντική καθυστέρηση στην προηγούμενη έντονη άνοδο του πληθωρισμού. Αλλά, όπως αναμενόταν, ο ρυθμός αύξησης των μισθών μετριάζεται και τα κέρδη απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπο του πληθωρισμού.

Οι πρόσφατες μειώσεις των επιτοκίων μας σταδιακά καθιστούν τη λήψη νέων δανείων λιγότερο δαπανηρή για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες χρηματοδότησης συνεχίζουν να είναι αυστηρές, μεταξύ άλλων επειδή η νομισματική πολιτική μας παραμένει σε περιοριστικά επίπεδα και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων συνεχίζουν να μεταδίδονται στο ανεξόφλητο υπόλοιπο των πιστώσεων, ενώ ορισμένα δάνεια που φθάνουν στη λήξη τους ανανεώνονται με υψηλότερα επιτόκια. Η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με αντίξοους παράγοντες, αλλά η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η σταδιακή εξασθένηση των επιδράσεων της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής αναμένεται να στηρίξουν την ανάκαμψη της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία έμεινε στάσιμη το δ΄ τρίμηνο, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις της Eurostat. Προβλέπεται ότι θα παραμείνει υποτονική σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, η μεταποίηση συνεχίζει να συρρικνώνεται, ενώ η δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών διευρύνεται. Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι εύθραυστη και τα νοικοκυριά δεν έχουν ακόμη πάρει αρκετό θάρρος από την άνοδο των πραγματικών εισοδημάτων ώστε να αυξήσουν σημαντικά τις δαπάνες τους.

Εξακολουθούν, πάντως, να υφίστανται οι συνθήκες για συνέχιση της ανάκαμψης. Ενώ η δυναμική της μετριάστηκε τους τελευταίους μήνες, η αγορά εργασίας συνεχίζει να είναι σθεναρή και το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε χαμηλό, σε 6,3%τον Δεκέμβριο. Η σταθερή αγορά εργασίας και τα υψηλότερα εισοδήματα αναμένεται να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να επιτρέψουν την αύξηση των δαπανών. Οι πιο προσιτές πιστώσεις θα πρέπει να δώσουν επίσης ώθηση στην κατανάλωση και στις επενδύσεις με την πάροδο του χρόνου. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, οι εξαγωγές θα πρέπει να στηρίξουν την ανάκαμψη καθώς η παγκόσμια ζήτηση θα αυξάνεται.

Οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να ενισχύσουν την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Επικροτούμε την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρέχει συγκεκριμένο οδικό χάρτη για την ανάληψη δράσης. Είναι καίριας σημασίας να αναλάβουμε περαιτέρω δράση, με περισσότερες συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές, σε συνέχεια των προτάσεων του Mario Draghi για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και των προτάσεων του Enrico Letta για την ενδυνάμωση της Ενιαίας Αγοράς. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να υλοποιήσουν πλήρως και χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει σύμφωνα με το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Έτσι, θα διασφαλιστεί η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των δεικτών του χρέους σε διατηρήσιμη βάση και παράλληλα θα δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος πληθωρισμός αυξήθηκε σε 2,4% τον Δεκέμβριο, από 2,2% τον Νοέμβριο. Όπως συνέβη και τους προηγούμενους δυο μήνες, η αύξηση ήταν αναμενόμενη και αντανακλούσε κυρίως τη μη συμπερίληψη στον υπολογισμό των προηγούμενων απότομων μειώσεων των τιμών της ενέργειας. Παράλληλα με μια αύξηση σε μηνιαία βάση τον Δεκέμβριο, αυτό οδήγησε σε ελαφρά άνοδο των τιμών της ενέργειας σε ετήσια βάση, έπειτα από τέσσερις διαδοχικές μειώσεις. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής υποχώρησε σε 2,6% και ο πληθωρισμός των τιμών των αγαθών σε 0,5%. Ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών αυξήθηκε σε 4,0%.

Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού εξελίσσονται σε ευθυγράμμιση με τη διατηρήσιμη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας. Ο εγχώριος πληθωρισμός, που παρακολουθεί στενά τον πληθωρισμό των τιμών των υπηρεσιών, παρέμεινε υψηλός, καθώς οι μισθοί και οι τιμές ορισμένων υπηρεσιών συνεχίζουν να προσαρμόζονται στην προηγούμενη έντονη αύξηση του πληθωρισμού με σημαντική καθυστέρηση. Ταυτόχρονα, πρόσφατες ενδείξεις υποδηλώνουν συνεχιζόμενη μετρίαση των πιέσεων από την πλευρά των μισθών και τον αντισταθμιστικό ρόλο που διαδραματίζουν τα κέρδη.

Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα διακυμανθεί γύρω από το τρέχον επίπεδό του βραχυπρόθεσμα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να σταθεροποιηθεί σε διατηρήσιμη βάση γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%, Η υποχώρηση των πιέσεων από την πλευρά του κόστους εργασίας και η συνεχιζόμενη επίδραση της προηγούμενης συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής στις τιμές καταναλωτή θα πρέπει να βοηθήσουν αυτήν τη διαδικασία. Ενώ οι βασιζόμενοι στην αγορά δείκτες αντιστάθμισης του πληθωρισμού έχουν σε μεγάλο βαθμό αντιστρέψει τις μειώσεις που παρατηρήθηκαν το φθινόπωρο, οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό συνεχίζουν να διαμορφώνονται γύρω από το 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη εξακολουθούν να είναι καθοδικοί. Τυχόν μεγαλύτερη τριβή στο παγκόσμιο εμπόριο θα μπορούσε να επηρεάσει ανασταλτικά την ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ μειώνοντας τις εξαγωγές και εξασθενίζοντας την παγκόσμια οικονομία. Η χαμηλότερη εμπιστοσύνη θα μπορούσε να εμποδίσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις να ανακάμψουν όσο γρήγορα αναμένεται. Αυτό θα μπορούσε να ενισχυθεί από γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να διαταράξουν τον ενεργειακό εφοδιασμό και να επηρεάσουν περαιτέρω ανασταλτικά το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής που εκδηλώνονται με χρονική υστέρηση διαρκέσουν περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Θα μπορούσε να είναι υψηλότερη αν οι χαλαρότερες συνθήκες χρηματοδότησης και η υποχώρηση του πληθωρισμού επιτρέψουν στην εγχώρια κατανάλωση και στις επενδύσεις να ανακάμψουν ταχύτερα.

Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό απορρέουν επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση γενικότερα, θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές των ειδών διατροφής προς τα πάνω περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να διαμορφωθεί σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα εάν η χαμηλή εμπιστοσύνη και οι ανησυχίες σχετικά με γεωπολιτικά γεγονότα εμποδίσουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις να ανακάμψουν όσο γρήγορα αναμένεται, εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα. Περισσότερες τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο θα μπορούσαν να κάνουν πιο αβέβαιες τις προοπτικές για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς στη ζώνη του ευρώ έχουν αυξηθεί μετά τη συνεδρίασή μας τον Δεκέμβριο, αντανακλώντας εν μέρει τα υψηλότερα επιτόκια στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν αυστηρές, οι μειώσεις των επιτοκίων μας καθιστούν σταδιακά τη λήψη δανείων λιγότερο δαπανηρή για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Το μέσο επιτόκιο για νέα δάνεια προς επιχειρήσεις υποχώρησε σε 4,5% τον Νοέμβριο, ενώ το κόστος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της έκδοσης χρεογράφων παρέμεινε αμετάβλητο σε 3,6%. Το μέσο επιτόκιο των νέων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειώθηκε σε 3,5%.

Ο ρυθμός αύξησης των τραπεζικών χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε σε 1,5% τον Δεκέμβριο, από 1,0% τον Νοέμβριο, σε περιβάλλον έντονης μηνιαίας ροής. Ο ρυθμός αύξησης χρεογράφων που εκδίδουν επιχειρήσεις μετριάστηκε σε 3,2% σε ετήσια βάση. Η χορήγηση ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων συνέχισε να αυξάνεται σταδιακά, αλλά παρέμεινε σε γενικές γραμμές υποτονική, με ετήσιο ρυθμό μεταβολής 1,1%.

Τα πιστοδοτικά κριτήρια για επιχειρηματικά δάνεια έγιναν και πάλι αυστηρότερα το δ΄ τρίμηνο του 2024, έχοντας σταθεροποιηθεί σε γενικές γραμμές τα τελευταία τέσσερα τρίμηνα, όπως αναφέρεται στην πιο πρόσφατη έρευνα μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις. Αυτή η νέα αυστηροποίηση αντανακλά κυρίως το γεγονός ότι οι τράπεζες ανησυχούν περισσότερο για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους και είναι λιγότερο διατεθειμένες να αναλάβουν οι ίδιες κινδύνους. Η ζήτηση δανείων εκ μέρους των επιχειρήσεων αυξήθηκε ελαφρώς το δ΄ τρίμηνο αλλά παρέμεινε γενικά υποτονική. Τα πιστοδοτικά κριτήρια για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα, ενώ η ζήτηση τέτοιων δάνειων αυξήθηκε και πάλι έντονα, κυρίως λόγω των πιο ελκυστικών επιτοκίων.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση να μειώσουμε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο δίνουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα ακολουθήσουμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.