Τι είναι οι άμεσες πληρωμές;

Τελευταία ενημέρωση: 24 Ιουλίου 2025 (δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις 26 Σεπτεμβρίου 2016)

Ζούμε σ' έναν κόσμο όπου επικοινωνούμε με στιγμιαία μηνύματα κι όμως μπορεί να χρειαστεί ακόμη και μια ολόκληρη εργάσιμη ημέρα για να ολοκληρωθεί μια ηλεκτρονική πληρωμή στην ΕΕ. Και αν η ηλεκτρονική πληρωμή γίνει σαββατοκύριακο ή σε αργία μπορεί να μην αρχίσει καν την πορεία της μέχρι τον δικαιούχο πριν από την επόμενη εργάσιμη.

Με τις άμεσες πληρωμές τα χρήματα που μεταφέρονται είναι διαθέσιμα εντός δευτερολέπτων στον λογαριασμό του δικαιούχου, 24 ώρες την ημέρα, 365 ημέρες τον χρόνο. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών στην Ευρώπη συμφώνησαν ένα κοινό σύνολο κανόνων και προτύπων για τη διενέργεια άμεσων πληρωμών, το σύστημα άμεσης μεταφοράς πιστώσεων SEPA.

Τι είναι ο SEPA;

SEPA σημαίνει Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (Single Euro Payments Area). Και ποιος είναι ο σκοπός του; Να προσφέρει σε όλους μας τη δυνατότητα να διενεργούμε πληρωμές σε ευρώ προς οποιονδήποτε δικαιούχο σε οποιοδήποτε μέρος της Ευρώπης με όση ευκολία, ασφάλεια και αποτελεσματικότητα γίνεται στη δική μας χώρα - είτε με άμεση χρέωση, είτε με χρεωστική κάρτα είτε με (άμεση) μεταφορά πιστώσεων.

Διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού για τις άμεσες πληρωμές

Αν και η χρήση των άμεσων πληρωμών αυξάνεται συνεχώς, δεν είχαν όλοι σε ολόκληρη την Ευρώπη ίση πρόσβαση σε άμεσες πληρωμές. Αυτό έχει αλλάξει με τον κανονισμό για τις άμεσες πληρωμές. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών της ΕΕ που προσφέρουν «τακτικές» μεταφορές πιστώσεων σε ευρώ υποχρεούνται πλέον να προσφέρουν και τη δυνατότητα αποστολής και λήψης άμεσων πληρωμών σε ευρώ.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία αυτή, οι χρεώσεις που εφαρμόζονται στις άμεσες πληρωμές δεν πρέπει να είναι υψηλότερες από εκείνες που εφαρμόζονται ήδη στις τακτικές μεταφορές πιστώσεων με τα ίδια χαρακτηριστικά και που αποστέλλονται μέσω του ίδιου διαύλου. Οι απαιτήσεις θεσπίστηκαν για να διασφαλιστεί ότι οι άμεσες πληρωμές είναι ευρέως διαθέσιμες τόσο στους καταναλωτές όσο και στις επιχειρήσεις.

Ποια είναι τα οφέλη των άμεσων πληρωμών;

Με τις άμεσες πληρωμές μπορείτε να στέλνετε και να λαμβάνετε ηλεκτρονικές πληρωμές σε ευρώ ανά πάσα στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος. Σε ορισμένες χώρες μπορείτε ήδη να στέλνετε άμεσες πληρωμές μέσω του κινητού σας τηλεφώνου γρήγορα και εύκολα σαν να χρησιμοποιούσατε μετρητά. Είτε έχετε βγει με φίλους για φαγητό και μοιράζεστε τον λογαριασμό είτε δανείζετε χρήματα σε έναν από αυτούς, η διαδικασία παραμένει γρήγορη και εύκολη. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις λύσεις λειτουργούν μόνον εντός των εθνικών συνόρων και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διενέργεια πληρωμών σε χρήστες σε άλλες χώρες.

Στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι άμεσες πληρωμές μπορούν να εκμηδενίσουν τον κίνδυνο να μην πληρωθεί ο πωλητής, καθώς η πληρωμή λαμβάνεται πριν από την αποστολή των αγαθών. Όσον αφορά τις πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων, οι άμεσες πληρωμές βελτιώνουν τις ταμειακές ροές, διευκολύνουν τη διαχείριση χρημάτων, μειώνουν τις καθυστερημένες πληρωμές και επιταχύνουν την εξόφληση και τη συμφωνία (reconciliation) τιμολογίων. Οι άμεσες πληρωμές παρέχουν μια πλατφόρμα για προώθηση της καινοτομίας τόσο από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών όσο και από τις επιχειρήσεις, καθώς και για αύξηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας. Διευκολύνουν τη δημιουργία νέων λύσεων ψηφιακών πληρωμών και πρόσθετων χαρακτηριστικών, ενισχύοντας την εμπειρία των χρηστών και αυξάνοντας τον ανταγωνισμό στον τομέα των πληρωμών.

Ποιος είναι ο ρόλος της ΕΚΤ;

Η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των ηλεκτρονικών πληρωμών σε ευρώ. Στο πλαίσιο αυτής της αρμοδιότητας, η πλήρης εφαρμογή των άμεσων πληρωμών αποτελεί μείζονα στόχο της στρατηγικής του Ευρωσυστήματος για τις πληρωμές λιανικής. Οι άμεσες πληρωμές μπορούν να αυξήσουν την ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονομία της ευρωπαϊκής αγοράς πληρωμών μειώνοντας την εξάρτησή της από παρόχους υπηρεσιών εκτός ΕΕ.

Για την προώθηση της καινοτομίας συνεργαζόμαστε με τον κλάδο πληρωμών προκειμένου να συμφωνήσουμε κοινούς κανόνες και πρότυπα και να εξαλείψουμε τυχόν παράγοντες που εξακολουθούν να εμποδίζουν τη διενέργεια πληρωμών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η ΕΚΤ ασκεί επίσης την προεδρία μιας ομάδας – του Συμβουλίου Πληρωμών Λιανικής σε Ευρώ – στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των παρόχων και των χρηστών υπηρεσιών πληρωμών με σκοπό να καταστεί η αγορά πληρωμών της ΕΕ πιο ενοποιημένη, καινοτόμος και ανταγωνιστική. Το Συμβούλιο καθορίζει κοινές προτεραιότητες και προωθεί δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του κατακερματισμού της αγοράς πληρωμών λιανικής. Από το 2014 προωθεί τις εργασίες για τις άμεσες πληρωμές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και παρακολουθεί την πρόοδο καθώς οι άμεσες πληρωμές χρησιμοποιούνται ευρύτερα.

Για να διευκολύνει τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να προσφέρουν άμεσες πληρωμές, η ΕΚΤ ανέπτυξε μια υπηρεσία που τους δίνει τη δυνατότητα να διακανονίζουν πληρωμές άμεσα, με ασφάλεια και σε 24ωρη βάση. Η υπηρεσία διακανονισμού άμεσων πληρωμών του TARGET (TIPS) τέθηκε σε λειτουργία τον Νοέμβριο του 2018 και επιτρέπει στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να επεξεργάζονται τις άμεσες πληρωμές που πραγματοποιούν οι πελάτες τους προς οποιονδήποτε δικαιούχο, σε όλη την Ευρώπη.