Απαντήσεις σε συνήθεις ερωτήσεις για τα μετρητά

Θα εξαφανιστούν τα μετρητά στο κοντινό μέλλον;

Όχι. Τα μετρητά θα εξακολουθήσουν να είναι το βασικό μέσο πληρωμής για το ορατό μέλλον. Τα μετρητά φέρουν αξία, μπορούν να ελεγχθούν ως προς τη γνησιότητά τους και να διακριθούν από τα πλαστά με τρόπο αξιόπιστο και επίσης δεν απαιτούν την εμπλοκή τρίτου για τον διακανονισμό της πληρωμής. Κανένα άλλο μέσο πληρωμής δεν περιλαμβάνει τα τρία αυτά στοιχεία τόσο αποτελεσματικά όσο τα μετρητά.

Η αύξηση των ανέπαφων πληρωμών θα σημάνει και το τέλος των μετρητών;

Όχι. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους διασφαλίζουν ότι τα μετρητά θα είναι και στο μέλλον σημαντικά. Τα ψηφιακά μέσα πληρωμής μπορεί να είναι βολικά για πολλούς, αλλά δεν είναι κατάλληλα για όλους. Οι ανέπαφες πληρωμές δεν θα αντικαταστήσουν τα μετρητά ως μέσο πληρωμής, αλλά θα διατίθενται παράλληλα με αυτά.

Επιτρέπεται οι επιχειρήσεις λιανικής να απορρίψουν τα μετρητά ως μέσο πληρωμής;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σύσταση (2010/191/ΕΕ), βασιζόμενη σε έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων για το ευρώ ως νόμιμο χρήμα, στην οποία αναφέρει τα ακόλουθα όσον αφορά την υποχρέωση να γίνονται δεκτά τα μετρητά.

• Οι επιχειρήσεις λιανικής δεν μπορούν να απορρίψουν πληρωμές σε μετρητά εκτός εάν και τα δύο μέρη έχουν συμφωνήσει να χρησιμοποιήσουν διαφορετικό μέσο πληρωμής.
• Η ανάρτηση πινακίδας ή αφίσας που αναφέρει ότι η επιχείρηση δεν δέχεται πληρωμές σε μετρητά, ή πληρωμές με τραπεζογραμμάτια ορισμένων ονομαστικών αξιών, δεν αρκεί. Η επιχείρηση πρέπει να παρέχει θεμιτή αιτιολογία, όπως δυσκολία να διατηρεί επαρκή αποθέματα μετρητών για ρέστα ή συγκεκριμένους κινδύνους φυσικής ασφάλειας λόγω της ύπαρξης μεγάλων ποσών μετρητών.
• Οι δημόσιοι οργανισμοί που παρέχουν στους πολίτες βασικές υπηρεσίες δεν μπορούν να εφαρμόζουν περιορισμούς ή να αρνούνται γενικά τις πληρωμές σε μετρητά χωρίς βάσιμο λόγο. Αυτό θα υπονόμευε το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ το οποίο προστατεύεται από τη νομοθεσία της ΕΕ.

Έχουν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες αρμοδιότητες σε σχέση με τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα;

Ναι. Η αρμοδιότητα για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ανήκει στην ΕΚΤ και στις εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος. Αντιθέτως, η αρμοδιότητα για την έκδοση των κερμάτων ευρώ ανήκει στα επιμέρους κράτη μέλη, αν και η ΕΚΤ εγκρίνει την ποσότητα κερμάτων που μπορεί να εκδώσει κάθε κράτος μέλος. Όλες οι εθνικές κεντρικές τράπεζες συμμετέχουν, από υλικοτεχνική άποψη, στην παροχή κερμάτων και την αποθήκευση των αποθεμάτων.

Έχουν οι εμπορικές τράπεζες την ικανότητα να ορίσουν αν ένα τραπεζογραμμάτιο είναι πλαστό;

Όχι. Αν μια εμπορική τράπεζα έχει αμφιβολίες σχετικά με τη γνησιότητα ενός τραπεζογραμματίου ευρώ θα το παραδώσει στην εθνική κεντρική τράπεζα (ή το αρμόδιο εθνικό κέντρο ανάλυσης), που θα αποφασίσει τελικά αν το τραπεζογραμμάτιο είναι πλαστό ή όχι.

Υπάρχουν διαφορετικά τραπεζογραμμάτια της ίδιας αξίας, π.χ. δύο τραπεζογραμμάτια των 20 ευρώ;

Ναι. Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ της πρώτης σειράς (5 έως 500 ευρώ) εκδόθηκαν το 2002 και εξακολουθούν να αποτελούν νόμιμο χρήμα. Από το 2013 έως το 2019 η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος εισήγαγαν δεύτερη σειρά τραπεζογραμματίων (γνωστή ως σειρά «Ευρώπη») από 5 έως 200 ευρώ (το τραπεζογραμμάτιο των 500 ευρώ δεν εκδίδεται πλέον). Οι επιμέρους ονομαστικές αξίες των τραπεζογραμματίων της πρώτης και της δεύτερης σειράς έχουν την ίδια αξία.

Μπορώ να κολλήσω κορωνοϊό από τα τραπεζογραμμάτια;

Η ποσότητα ιού που μπορεί να μεταφερθεί μέσω των τραπεζογραμματίων είναι τόσο μικρή που ο κίνδυνος μόλυνσης είναι μηδαμινός σε σχέση με ό,τι ισχύει για άλλες επιφάνειες με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά. Η ΕΚΤ συνεργάζεται στενά με ευρωπαϊκά εργαστήρια προκειμένου να αξιολογήσει τη συμπεριφορά των κορωνοϊών ούτως ώστε να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι η διαχείριση μετρητών παραμένει όσο το δυνατόν ασφαλέστερη. Διαβάστε το σχετικό άρθρο στο blog μας για περισσότερες πληροφορίες.