Συνοπτική παρουσίαση

Η επίμονα υψηλή αβεβαιότητα ως προς τη γεωπολιτική κατάσταση και την πολιτική που θα ασκηθεί αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ, επιβραδύνοντας την προσδοκώμενη ανάκαμψη. Αυτό έπεται της ελαφρώς ασθενέστερης από ό,τι αναμενόταν ανάπτυξης στο τέλος του 2024. Η αβεβαιότητα τόσο για τις εγχώριες εξελίξεις όσο και για την εμπορική πολιτική είναι υψηλή. Αν και το βασικό σενάριο των προβολών περιλαμβάνει μόνο την επίδραση των νέων δασμών στο εμπόριο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, υποθέτει ότι οι αρνητικές επιδράσεις της αβεβαιότητας όσον αφορά την πιθανότητα περαιτέρω μεταβολών στις εμπορικές πολιτικές διεθνώς, ιδίως έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επηρεάσουν δυσμενώς τις εξαγωγές και τις επενδύσεις της ζώνης του ευρώ και ότι, σε συνδυασμό με τις επίμονες προκλήσεις ανταγωνιστικότητας, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του εξαγωγικού μεριδίου της ζώνης του ευρώ. Παρά αυτές τις αντιξοότητες, εξακολουθούν να υφίστανται οι συνθήκες ώστε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ να ενισχυθεί και πάλι στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Η άνοδος των πραγματικών μισθών και της απασχόλησης, σε ένα περιβάλλον ισχυρής, αν και επιβραδυνόμενης, αγοράς εργασίας, αναμένεται να στηρίξει μια ανάκαμψη όπου η κατανάλωση παραμένει βασικός παράγοντας που συμβάλει στην ανάπτυξη. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται επίσης να ενισχυθεί από τη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης, όπως αυτή προκύπτει από τις προσδοκίες της αγοράς για τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων. Η αγορά εργασίας εκτιμάται ότι θα παραμείνει ανθεκτική, το δε ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 6,3% το 2025, υποχωρώντας σε 6,2% το 2027. Καθώς ορισμένοι από τους κυκλικούς παράγοντες που μείωσαν πρόσφατα την παραγωγικότητα αρχίζουν να εξαλείφονται, η παραγωγικότητα αναμένεται να ανακάμψει στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν διαρθρωτικές προκλήσεις. Συνολικά, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί σε 0,9% το 2025 και να ενισχυθεί σε 1,2% το 2026 και 1,3% το 2027. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Δεκεμβρίου 2024, οι προοπτικές για την αύξηση του ΑΕΠ έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω κατά 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας (ποσ. μον.) τόσο για το 2025 όσο και για το 2026, αλλά παραμένουν αμετάβλητες για το 2027. Οι ασθενέστερες προοπτικές οφείλονται κυρίως στις προς τα κάτω αναθεωρήσεις των εξαγωγών και, σε μικρότερο βαθμό, των επενδύσεων, αντανακλώντας την εντονότερη επίδραση της αβεβαιότητας σε σχέση με τις προηγούμενες υποθέσεις, καθώς και στις προσδοκίες ότι οι προκλήσεις ανταγωνιστικότητας πιθανότατα θα συνεχιστούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αναμενόταν.^[1]

Ο γενικός πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αυξήθηκε τους τελευταίους μήνες αλλά, σύμφωνα με τις προβολές, αναμένεται να επιβραδυνθεί οριακά στη διάρκεια του 2025 και στη συνέχεια να μειωθεί και να κυμανθεί γύρω από τον στόχο της ΕΚΤ για πληθωρισμό 2,0% από το α΄ τρίμηνο του 2026. Στην αρχή του χρονικού ορίζοντα προβολής, οι ανοδικές επιδράσεις της βάσης σύγκρισης στη συνιστώσα της ενέργειας και ο υψηλότερος πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής αναμένεται να αντισταθμίσουν σε γενικές γραμμές τις καθοδικές επιδράσεις από τη μείωση του πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής (HICPX). Η αύξηση των διεθνών τιμών των ενεργειακών εμπορευμάτων κατά την αλλαγή του έτους θα επηρεάσει τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής των τιμών της ενέργειας το 2025. Παρόλο που οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, βάσει των υποθέσεων, θα μειωθούν σύμφωνα με τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης, ο πληθωρισμός της ενέργειας είναι πιθανόν να συνεχίσει να καταγράφει θετικούς ρυθμούς, αν και χαμηλότερους από τον ιστορικό μέσο όρο σε όλη τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Το 2027 ο πληθωρισμός της ενέργειας φαίνεται να ενισχύεται από τη θέσπιση νέων μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Ο πληθωρισμός των ειδών διατροφής προβλέπεται να αυξηθεί έως τα μέσα του 2025, κυρίως λόγω των πρόσφατων έντονων αυξήσεων των διεθνών τιμών των τροφίμων και στη συνέχεια να μειωθεί σε 2,2% κατά μέσο όρο το 2027. Ο πληθωρισμός βάσει του HICPX αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί στις αρχές του 2025 καθώς θα εξασθενούν οι επιδράσεις της ανατιμολόγησης που εκδηλώνονται με χρονική υστέρηση, οι μισθολογικές πιέσεις θα υποχωρούν και ο αντίκτυπος της προηγούμενης συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής θα εξακολουθεί να μετακυλίεται στις τιμές καταναλωτή. Η μείωση του πληθωρισμού βάσει του HICPX αναμένεται να προέλθει κυρίως από την υποχώρηση του πληθωρισμού των υπηρεσιών, ο οποίος μέχρι στιγμής υπήρξε σχετικά επίμονος. Συνολικά, ο πληθωρισμός βάσει του HICPX προβλέπεται να αποκλιμακωθεί από 2,2% το 2025 σε 1,9% το 2027. Ο ρυθμός αύξησης των μισθών αναμένεται να συνεχίσει να ακολουθεί καθοδική πορεία από τα τρέχοντα επίπεδα τα οποία εξακολουθούν να είναι υψηλά, καθώς εξασθενούν οι πιέσεις που συνδέονται με την αντιστάθμιση του πληθωρισμού. Σε συνδυασμό με την προσδοκώμενη ανάκαμψη του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας, αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικά βραδύτερη αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Ως εκ τούτου, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές αναμένεται, βάσει των προβολών, να συνεχίσουν να υποχωρούν, με παράλληλη ανάκαμψη των περιθωρίων κέρδους στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Οι εξωτερικές πιέσεις στις τιμές, όπως αντανακλώνται στις τιμές των εισαγομένων, αναμένεται να παραμείνουν συγκρατημένες υπό την προϋπόθεση ότι οι δασμολογικές πολιτικές της ΕΕ θα παραμείνουν αμετάβλητες. Σε σύγκριση με τις προβολές του Δεκεμβρίου 2024, οι προοπτικές για τον γενικό πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά 0,2 ποσ. μον. για το 2025 λόγω των υποθέσεων για υψηλότερες διεθνείς τιμές των ενεργειακών εμπορευμάτων και της υποτίμησης του ευρώ, ενώ έχουν αναθεωρηθεί οριακά προς τα κάτω για το 2027 λόγω των ελαφρώς υποτονικότερων προοπτικών για τη συνιστώσα της ενέργειας στο τέλος του χρονικού ορίζοντα προβολής.

Οι ανακοινώσεις για την εμπορική και δημοσιονομική πολιτική που πραγματοποιήθηκαν μετά την οριστικοποίηση αυτών των προβολών αύξησαν την αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ.